Haber Kaynağı: Hamle Gazetesi

Muğla’dan Yükselen Bir Dayanışma Hikâyesi

17 Nisan 2025/ Özcan Özgür

Başlarken iki gün sürer demiştim, bugün üçüncü yazı… Ne EGET Vakfı kurucusu Safai Özer ne de EGET’in örnek faaliyetleri bir iki yazıya sığdırılabilecek gibi de değil… “EGET Vakfı Ülkemizin ve Muğla’nın yüz akı oldu…” başlıklı ilk yazıma “Bugün sizinle EGET Vakfı’nın başarılarından birini paylaşacağım.” diye başlamıştım. “Bugün kalanları anlatacağım” dersem, başıma iş alırım…

Derdim, bu örnek vakfın tanıtımına katkı yapmak, eğitimine burslarıyla katkı verdikleri gençlerin çoğalmasına sizin de bir çeşit katkılarınız olabileceğini anlatmaktı.

Siz de yüreklerde bir iz bırakabilirsiniz…

https://www.eget.org.tr/ destek-olanaklari/ linki tıklayarak, size uygun bir aylık, yıllık destek seçeneği bulup kredi kartınızla kolaylıkla ve güvenle bağışta bulunabilirsiniz…

EGET Vakfı sadece bağışlarla ayakta duran bir vakıf değil…

 

Üreten, üretirken eğiten ve farkındalık yaratan bir vakıf.

Muğla’da 2016’da 3.5 dönümlük alana, 2.600 kök Lavandula X Intermedia Super A ırkı lavanta fidesi dikilmiş ve EGET Vakfı İktisadi İşletmesi sahil kentlerinin ilk ‘Lavanta Tarlasını’ oluşturmakla kalmayıp, Muğla’yı Trüf Mantarı ile de ilk tanıştıran olmuş.

Muğla’da ilk “hasat şenliğine’ imza atan EGET Vakfı, 2022 yılının Haziran ayında Ula/Armutçuk Tarım İşletmesine “Organik Tarım Sertifikası” kazandırıp, yine Muğla’nın “Organik Sertifikalı İlk Distilasyon Ünitesini” kurarak, başta Lavanta olmak üzerine bitkilerin tohum ve köklerinin “yağını” elde edebilir hale gelmiş. Sonra “EGET TEN” markasını taşıyan “Lavanta yağlı şampuan, el yapımı katı sabun, sıvı sabun, lavanta kolonyası, tonik ve pek çok farklı kullanım amacı olan saf lavanta suyu (lavanta hidrosolü).” ürünleri ve ardından “gündüz kremi, duş jeli, yüz yıkama jeli ve vücut losyonu” ürünleri ile kozmetik pazarına girmişler.

Zeytinlikler tesis edip zeytinyağı üretimine de başlamışlar. Muğla Tarım İl Müdürlüğü ile İngiltere’de, Japonya’da düzenlenmiş Dünyanın en prestijli soğuk sıkım erken hasat zeytinyağı yarışmalarından alınmış ödüllere sahip filtresiz natürel sızma zeytinyağı “EGET Memecik” ve “EGET Kuzluk” satışa sunulmuş.

Vakıfta ayrıca ayrıca, mevsimine göre değişkenlik gösteren gojiberry (kurt üzümü), dikensiz böğürtlen ve diğer bazı süs bitkileri ve sebze fideleri de satışa sunulan ürünler arasında yerlerini almış.

Tüm bu ürünleri Cumartesi günleri Menteşe Arastası’nda “İnsan Hakları Park/Meydanında” Slow Food Muğla Yeryüzü Pazarında, Menteşe ve Büyükşehir Belediyeleri aktivitelerinde “Doğadan Size Sizden Eğitime” sloganıyla satışa sunulmakta. Hem de gelirinin tamamı öğrencilere burs olarak aktarılmakta…

Başta Muğla Büyükşehir Belediyesi MELSA olmak üzere Muğla’daki seçkin marketler EGET ürünlerine birer stant açsalar nasıl olur?

Dediğim gibi EGET Vakfı’nı iki üç günlüğüne bu köşeye sığdırmak mümkün değil…

Bunu özetin özeti yapabilmek için EGET Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi Op. Dr. Naki Bulut’a sorular yazdım. O da sağ olsun bu yazıma da başlık olan “Muğla’dan Yükselen Bir Dayanışma Hikâyesi” başlığı ile özetledi.

Safai Özer ile çıktıkları yolu “Eğitimsizliğin bu ülkenin en büyük eksiklerinden biri olduğu gerçeğiyle, doğaya saygılı ve sürdürülebilir bir yaşam arzusuyla, Muğla’dan doğan bir yolculuk…” diye tanımlayan Sevgili Naki “Gençleri ve doğayı odağına alan bu dayanışma hikâyesi, 2015 yılında Safai Özer ve Özlem Uzman tarafından kurulan EGET Vakfı ile hayat buldu. Bugüne kadar 244 öğrencinin hayatına dokunan bu örnek girişim, daha fazla gence umar olarak umutla ve inançla büyümeye devam ediyor.” diyerek şu ifadelerde bulundu:

“EGET Vakfı, devlet üniversitelerinde öğrenim gören ve maddi zorluk yaşayan öğrencilere burs sağlamak amacıyla kendi bünyesinde geliştirdiği dijital sistem BUSED – Bursiyer Seçme ve Değerlendirme Sistemi ile dikkat çekiyor. İnsan müdahalesinden arındırılmış, adil ve tarafsız bu sistem sayesinde bugüne kadar 39.960 başvuru değerlendirildi, 244 öğrenciye burs sağlandı. Vakıf, Türkiye’de mobil uygulama üzerinden burs başvurusu kabul eden ilk vakıf olma özelliğini de taşıyor. Aynı zamanda, bursiyerlerine gönüllü çalışmalarla toplumsal katkı sunma ve mezuniyet sonrası bursu geri ödeme gibi sosyal sorumluluk içeren modellerle yaklaşarak daha kapsayıcı bir sistem kuruyor.”

EGET Vakfı’nın bağışa bağımlı klasik bir vakıf modeli yerine, sürdürülebilirliği merkezine alan bir yapı kurduğunu, kuruluşundan kısa bir süre sonra hayata geçirdiği EGET Vakfı İktisadi İşletmesi ile sosyal girişimcilik alanında birçok  önemli ilke imza attığına işaret eden Naki Bulut, şöyle devam etti:

“Türkiye’nin en geniş ilk özel trüf mantarı işletmesi, 22.000 metrekarelik sahil kentlerinin ilk lavanta tarlası, Muğla’nın ‘organik işletme ve bitkisel üretim sertifikalı’ ilk distilasyon ünitesi EGET Vakfı İktisadi İşletmesi tarafından kuruldu. Bu distilasyon ünitesinde vakfın lavantaları yanında bölgedeki üreticilerin tıbbi ve aromatik bitkileri de  damıtılarak lavanta yağı ve uçucu yağlar elde ediliyor. Bu yağlar doğal içerikli kozmetik ürünlerin hammaddesi oluyor. Bu ürünler, ‘EGET TEN’ markasıyla tüketiciyle buluşuyor. Bu arada 2024 itibarıyla, dünya çapında yalnızca ‘iyi olanı’ destekleyen üreticilerin kabul edildiği ‘Good Market Global’ topluluğuna katılan EGET Vakfı İktisadi İşletmesi, ödüllü ‘EGET Memecik’ ve ‘EGET Kuzluk’ markalı zeytinyağlarını da satışa sunarak sosyal girişimcilikte uluslararası saygınlığa ulaştı.”

EGET Vakfı’nın başarısının da mimarı olan, vizyonuyla, bilgisiyle, kişiliği ile EGET’i bugünlere taşıyan özel insan, mimar, ressam, yazar, şair, düşünür Safai, 9 Mart 2022 tarihindeki ani gelişen rahatsızlığına bağlı olarak ebediyete intikal etti. ‘On birin ona borcu var’ şiirinde neden bir Vakıf kurduğunu çok net açıklayan Safai vasiyetinde tüm mal varlığını EGET Vakfı’na bağışlamıştır. Dolayısıyla desteğe gereksinimi olan başarılı gençlerin eğitimi ile insanlığa bağışlamış…

“EGET Vakfı’nı da Muğlalılara miras bırakmış” desem ne kadar doğru olur bilmiyorum, ama Muğlalılar, yerel yönetimler bu güzel mirasa sahip çıkmalılar…

Safai 1952 yılında Konya’da doğmuş. Konya Maarif Koleji’nin ardından 1975 yılında Selçuk Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden mezun olmuş. Mimarlık kariyerine serbest mimar olarak devam ederken, 1980’lerde Antalya’ya yerleşmiş. Burada hem mimarlık hem de mobilya tasarımı ile uğraş verirken, 1990 da bir tarihi ‘Rum Evi’ni restore ederek dönemin en önemli kültürel mekânlarından biri olan ‘Kaleiçi Sanatevi’ni kurarak, sanat dünyasında adından söz ettirmiş.

Konya’nın neresinden belirtilmemiş, ama Karaman’ından olabilir, onca maceradan sonra Muğla il merkezinde karar kılmış ve yine bir ‘sivil mimarlık örneği’ yapıyı yaşamına katmış…

Op. Dr. Naki Bulut’tan dinleyelim:

“1894 yılından kalma tarihi bir Muğla Evi olan ‘Hacılatifler Evi restore edilerek EGET Vakfı’nın Genel Merkezi olarak yeniden hayata kazandırıldı. Tarihi dokusu korunarak EGET Vakfı kurucusu Restoratör Mimar Safai Özer tarafından düzenlenen bu yapı, vakfın sadece idari değil aynı zamanda ekolojik faaliyetlerinin de merkezi hâline geldi.

Yaklaşık bir dönümlük geniş bir bahçeye sahip olan merkez, hiçbir kimyasal kullanılmadan tasarlanmış örnek bir ‘Permakültür Bahçesine’ ev sahipliği yapıyor. Bu bahçede doğayla uyumlu tarım uygulamaları gerçekleştirilerek, sağlıklı ve sürdürülebilir üretimin önemi topluma gösteriliyor. Aynı zamanda vakfın ekolojik atölye ve eğitimlerinden bazıları burada gerçekleştiriliyor.”

Elbette hepsi önemlidir, ama vakfın ekolojik atölye ve eğitimlerinden sanırım en önemlisi “Doğayla Yaşam Akademisi”… Op. Dr. Naki Bulut bu akademi için “Her Yaşa Ekolojik Bilinç” derken şöyle anlatıyor:

“EGET Vakfı’nın ekoloji eğitimi alanındaki önemli projelerinden biri Doğayla Yaşam Akademisi hem çocuklara hem de genç yetişkinlere yönelik iki farklı program olarak  uygulanıyor:

– Doğayla Yaşam Akademisi Ula/Armutçuk, ilkokul çocukları ve aileleri için tasarlandı. Kompost yapımı, tohum topu hazırlama, arıcılık, doğada yön bulma gibi etkinliklerle çocukların erken yaşta doğayla bağ kurması sağlanıyor.

– 18-35 yaş arası gençlere yönelik olan program ise TED Üniversitesi ve TOVAK Vakfı iş birliğiyle geliştirildi. Katılımcılar sürdürülebilir tarım, çevre felsefesi, sanat, edebiyat, ekonomi gibi disiplinler arası eğitimlerle ekolojiye çok yönlü bakmayı öğreniyor. Uygulamalı atölyeler EGET profesyonelleri ve gönüllüler tarafından yürütülüyor. 2024’te, Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin katkılarıyla ‘Kadın ve Ekoloji’ temasıyla genişletilen program, her yıl  farklı temalarla devam ediyor.

Ayrıca EGET Vakfı, ilkokuldan liseye kadar farklı düzeylerdeki okullarda ekolojik bilinç kazandırmaya yönelik seminerler ve teorik eğitimlerle birlikte uygulamalı eğitimler düzenleyerek, çocukların toprağa dokunmasını, bitkilerle tanışmasını ve sürdürülebilir yaşamla erken yaşta tanışmalarını sağlıyor.”

Yarın da EGET Vakfı ile devam edelim, sonra şu Akyaka’nın başına getirilenlere bakalım…