Eğitim, Geriatri Ekolojik Tarım Turizm (EGET) Vakfı, bütün varlığıyla dar gelirli öğrencilerin eğitimlerini sürdürmesi için destek olmayı sürdürüyor. Vakfın kuruluşu ve amacına ilişkin Ankara’da gazetecilerle buluşan vakıf kurucularından ve EGET Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Özlem Uzman, dar gelirli öğrencilerin eğitim hayatını sürdürebilmesi için kurdukları vakfın tarihini ve amaçlarını anlattı. Uzman, bu amaçla vakfın birçok üretime imza attığını ve bu üretimlerin gelirlerinin hepsinin öğrencilere harcandığını bu konuda büyük bir dikkat ve titizlikle çalıştıklarını belirtti. Uzman, en önemli üretimlerinden biri olan soğuk sıkım zeytinyağının Japonya’dan ödülle döndüğünü ifade ederek “Biz Muğla’da zeytinleri alarak bunlardan soğuk sıkım bir zeytinyağı ürettik. Bunun yanında işletmemizde yetişen lavanta çiçeklerinin yağını damıtarak EGET TEN adı altında kozmetik ürünler üretip Türkiye’ye örnek olduk” diye konuştu.

“HERKES VAKFIMIZA YARDIM YAPABİLİR”

Burs verilen öğrenci sayısına değinen Uzman şunları söyledi: “2016 yılından beri, EGET Vakfı burslarına 36 bin 448 öğrenci başvurdu. Mezun olan öğrencilerimizle birlikte, EGET Vakfı burslarından 191 öğrenci yararlanmış oldu. 2023 yılı Nisan ayı itibarı ile 96 öğrenciye burs vermekteyiz. Vakfımız bu yıl üniversite öğrencilerinin yanı sıra lise öğrencilerine de burs vermeye başladı.” Vakfın internet sitesi olan eget.org.tr adresinden lise ve üniversite vqöğrencilerinin burs için başvurabileceklerini aktaran Uzman, aynı zamanda EGET Vakfı ürünlerinin tamamen organik ve sağlıklı olduğunu söyledi.

Uzman, “Dar gelirli öğrencilere yardım etmek isteyen herkes, vakfımıza bağış yapabilir, vakfımızın ürünlerini satın alabilirler” diye konuştu. Uzman vakfın kurulmasında büyük emekleri geçen ve geçen yıl hayatın kaybeden Safai Özer’i anlatarak, “Safai Özer, vakfın ilerdeki yıllarda da düzenli bir gelirinin olmasını, bir olmazsa olmaz saydı. Bu karar doğrultusunda, öncelikle, Muğla – Menteşe ilçesinde, Armutçuk Mahallesi’nde, bir tarım işletmesi kurabilmek üzere arazi satın alarak vakfa bağışladılar. Vakfın iki kurucusundan biri olan ressam, yazar, mimar, düşün insanı Safai Özer, 9 Mart 2022 günü aramızdan ayrıldı. EGET Vakfı, 2015 yılında kurulan genç bir vakıf olmasına karşın, halen 96 öğrenciye burs veriyor. Bursiyer sayısı az değil. Sanıldığının aksine, yıllardır bağış toplayan, ciddi akarlara sahip vakıf ve derneklerin, holding ve varlıklı şahısların adlarına kurulan vakıfların toplam bursiyer sayısı dahi binli sayılarda bulunuyor. EGET Vakfı, bütün kazancını bursa ayıran bir kuruluş. Çalışanlar dışında, yönetim kurulu üyeleri hiçbir ücret almıyor” ifadelerinde bulundu. “Salgında gelir kaybı yüksek, dar gelirli öğrencilerin eğitimde kalma sorunu sandığınızdan fazla” diyen Uzman, “Yeterli mali desteği olmadığı için başarısız olan, eğitime başlayamayan, eğitimden kopan gençler sorunu, sandığınızdan çok daha büyük. Her yıl burs başvuruları sırasında büyük üzüntü yaşıyoruz. Henüz genç bir vakıf olmamıza karşın yedi yıl içerisinde burslarımız için 36 bin 448 öğrenci burs başvurusunda bulundu. Bu sayıların öğrencilerin içinde bulunduğu ekonomik zorlukları göstermesi açısından dikkate alınması gerektiğine inanmaktayız” dedi.

Özel bir yazılımla öğrencilerin seçildiğini aktaran Uzman, sözlerini şöyle sürdürdü: “Burs alacakları belirlemek için özel yazılım geliştirildi. EGET Vakfı, burs alacak kişileri belirlemekte mümkün olduğunca yansız olabilmek için, özel bir yazılım oluşturdu. EGET Vakfı kurucuları tarafından finanse edilen bu yazılım, başvuruda sorulan sorulara verilecek yanıtlara göre sıralama yapıyor. Yazılımımızdaki sorulara verilen yanıtları gördükçe, yardım edemeyeceğimiz, gücümüzün yetemeyeceği öğrencilerimiz için büyük üzüntü hissediyoruz. Sorun sandığı- nızdan daha derin. Bu yıl salgın nedeniyle işçiler, çiftçiler, dar gelirliler, büyük gelir kaybına uğradılar. İşsizlik oranı yükseldi. Korkarız ki önümüzdeki yıllarda da üniversiteyi kazandığı halde gidemeyecek, eğitimi terk edecek çok sayıda öğrenci olacak. Deneyimlerimiz bunu gösteriyor. Her yıl on binlerce öğrenci, sadece mali imkansızlıklardan dolayı, üniversite eğitimini yarıda bırakıyor. Üniversiteden ayrılan öğrencilere yönelik düzenli istatistik bulunmuyor. TBMM’de bir soru önergesine yanıtta, 2017-2018 döneminde eğitimi terk eden üniversite öğrencisi sayısı 408 bin kişi olduğu bilgisi yer alıyor. Son dönemde yaşadığımız ekonomik koşullar, hele hele çok sayıda üniversitenin bulunduğu büyük şehirlerdeki ağır kira sorunu, yurt yetersizliğinin geçmişe kıyasla daha fazla öğrencinin eğitimden kopacağını söylemek yanlış olmayacaktır. Öncelikle devlete, siyasetçilere, yerel yönetimlere çağrıda bulunuyoruz. İhtiyaç sahibi öğrencilerin eğitimden kopmaması için mutlaka programlar geliştirmeliler. Bu ertelenemez sorunlardan biridir. Bu aşamada, herkesi dar gelirli lise ve üniversite öğrencilerinin eğitimde kalması için EGET ve diğer vakıflara daha fazla destek olmaya çağırıyoruz. Bir başka önemli çağrımız özellikle küçük kentlerde, ilçelerde öğrenciler gelir kapısı, rant kapısı olarak görülüyor. Bir an önce bu tutumdan vazgeçilmelidir.”

EGET’in burs süreçleri ve hassasiyetine yönelik olarak EGET Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı şunları vurguladı: “Başvuruların değerlendirilmesi, Burs Yönetme- iği’miz doğrultusunda tamamıyla EGET Vakfı tarafından geliştirilmiş bir yazılım aracılığıyla, insan hatasını ortadan kaldıran bir bilişim sistemi ile gerçekleşmekte. BUSED (Bursiyer Seçme Değerlendirme Sistemi) adını verdiğimiz yazılımımız ile binlerce veriyi doğrulukla, kolaylıkla ve hızla, Eğitim ve Burs Komisyonu’muzun belirlemiş olduğu kriterler uyarınca işleme, değerlendirme ve raporlama olanağına sahibiz. Öğrencileri belirlerken önceliği- miz maddi yoksunluk. Kız öğrencilere pozitif ayrımcılığın yapıldığı sistemde, ailede öğrenim gören kardeş sayısının fazlalığı, not ortalaması, ebeveynlerin çalışma durumu vb. faktörler öğrencilerin sıralama puanını etkilemekte. BUSED tarafından yapılan tarafsız sıralamanın ardından baraj puanını geçen öğrencilerden sisteme belgelerini yüklemeleri istenmekte. Belgeleri onaylanan öğrencilerle tek tek yapılan çevrimiçi görüşme sonunda EGET Vakfı’ndan kesin burs alacak öğrenciler belirlenmekte.

“ZENGİNLERİN YİYECEĞİ TRÜF MANTARI ÖĞRENCİYE BURS OLUYOR”

Uzman, EGET Vakfı işletmelerinin trüf mantarı yetiştirmek için kolları sıvadığını anlatarak, şunları söyledi: “Zenginlerin yiyeceği trüf mantarı öğrenciye burs oluyor; lavanta, sanayi ürününe dönüşüyor. EGET Vakfı, 2015’ten, kuruluşunun ilk yılından itibaren, öz kaynaklarıyla ve bağışçılarıyla üniversite öğrencilerine burs vermeye başladı. Toplam 22 dönüm olan Armutçuk Tarım İşletmesi’nde, Türkiye’ye örnek olacak bir tarımsal girişim başlatıldı ve dünyanın en pahalı yiyecekleri arasında bulunan trüf mantarı aşılanmış meşe fidanları dikildi. EGET Vakfı burslarının sürekliliğini nasıl sağlayacağımız, Vakfı daha kurmadan üzerinde uzun uzadıya düşündüğümüz bir konuydu. Sadece bağış talep ederek varlığını sürdürmeye çalışan bir sivil toplum kuruluşundan ziyade, geliştirdiği projelerle, yaptığı yatırımlarla kendi döner sermayesini oluşturan bir yapı kurmayı, güncel tanımıyla bir -sosyal girişimci-olmayı yeğledik. İktisadi işletmemizin ilk faaliyetini, EGET Vakfı Armutçuk Tarım İşletmesi oluşturdu. Muğla Sıtkı Koçman Üniversite’si, Trüf Uygulama ve Araştırma Merkezi’nden satın alınan, köklerine trüf sporu aşılanmış 415 meşe fidanı 24-Mayıs-2015 tarihinde toprakla buluştu. Böylece, işletmemiz, 22 bin metrekarelik alanıyla Türkiye’nin en geniş özel trüf plantasyonunu kurmuş oldu. Trüf mantarı dünyanın en pahalı yiyecekleri arasında yer almakta ve toprağın 10-15 cm altında, meşe, fındık, çam gibi bazı ağaçların köklerinde yetişmektedir. Özel eğitimli köpekler ile bulunabilen bu mantar türü özellikle Avrupa ve Amerika’da gurmeler tarafından tercih edilmektedir. Kilosu 1000 avrolara varabilen bu mantarın ilk hasadını 2024 yılında yapmayı planlıyoruz. Trüf mantarının gelişme evresinde, araziye ek değerler katabilmek için EGET Vakfı, meşe fidanlarının arasına lavanta dikimi gerçekleştirdi. Bu sahil bölgesinde lavanta yetiştirilebileceğinin de ispatı oldu. Lavanta fidanlarının isteyen çiftçilere satılması, elde edilen lavantanın satışı ile burs geliri elde edildi. Lavanta tarımının bir diğer çıktısı da bal oldu. Arazi çevresine konulan kovanlardan lavanta balı elde edildi. Bölge arıcıları da ikinci yıldan itibaren bölgeye kovanlarını getirdiler. Bölgedeki çok sayıda arıcının toplamda 900 dolayında kovan getirdiği belirlendi. EGET Vakfı, kendi işletmesinde üretilen lavanta balından elde ettiği gelirlerle, burs sayısını artırdı.”

EGET VAKFI’NIN TÜRKİYE’YE KATKILARI EGET

faaliyetlerinin Muğla ve Türkiye’ye katkılarını sıralaan Uzman bu katkıları şöyle sıraladı:

• EGET Vakfı, trüf mantarı dikimini gerçekleştirdikten sonra, Tarım ve Ormancılık Bakanlığı’na başvurarak, trüf mantarının da asal tarım ürünü olarak kabul edilmesini sağladı.

• EGET Vakfı, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde üretilen trüf aşılanmış meşe fidanlarının ilk müşterisi oldu. Böylece Üniversite, trüf aşılama konusunda deneyler yapmanın ötesine geçerek uygulama deneyimi elde etmiş oldu.

• EGET Vakfı’nın trüf girişimleri sonrasında, başta Muğla Büyükşehir Belediyesi olmak üzere, özel ve tüzel kişiler trüf mantarı yetiştirme girişiminde bulunur oldular.

• EGET Vakfı, geniş boyutta lavanta dikimi ile, sahil kentlerinde de lavanta yetişebileceğini ispatladı. Fide satışı yaparak lavanta ekmek isteyen girişimlere katkı sağladı. EGET Vakfı’nın ardından Muğla Büyükşehir Belediyesi dahil birçok kooperatif ve şahıs lavanta yetiştirmeye başladı.

EGET VAKFI’NIN KÜLTÜREL FAALİYETLERİ

• EGET Vakfı, Muğla’nın Menteşe merkez ilçesindeki eski Muğla içinde, eski bir konağı restore ederek faaliyetlerini sürdürüyor. Konağın restorasyonu ve bahçesinin düzenlenmesinin ardından, kendine özgün yapısı nedeniyle Eski Muğla daha fazla ziyaretçi almaya başladı. Restore edilen binaların sayısı arttı. Önemli bir turistik nokta olmaya aday.

• EGET Vakfı, öğrencilerin kitap okuma alışkanlığını kazanması için, “Kapısız Kitaplıklar, Kitaplar Caddelerde” isimli bir etkinlik başlattı. Yöre öğrencileri, Vakıf binası önüne konulan kitapları alıp okuyabiliyor. Kitapların özetini çıkarıyor ya da anlatılanların resimlerini yapıyor. Yılda bir kez bu eserlere özendirici hediyeler veriliyor.

• Muğla’daki ilkokul öğrencilerinden erişilebilenlere, tarım ve toprağın anlatıldığı eğitici toplantılar yapılıyor. Yönelt Koleji Mavi Bulut Sınıfı öğrencileriyle “solucan gübresi” yapıyoruz.

• Muğla Amerikan Kültür Koleji ile yapılan bir protokol çerçevesinde oluşturulan Ekolojik Tarım alanında ilkokul ve ortaokul öğrencilerine ekolojik tarım konusunda teorik ve uygulamalı eğitimler sağlıyoruz.

• Muğla’daki Lavanta hasat Şenlikleri’nin düzenlenmesinde öncü olan Vakfımız, 2017 yılından beri düzenlediği lavanta hasat şenliklerinde her yaz yüzlerce doğaseveri ağırlıyor. Her yıl düzenlenen lavanta şenliklerinin kapsamını genişleten EGET Vakfı, 2022 yılındaki şenlikte çocuklar ve yetişkinler için eğitici atölyeler de düzenledi.

• Davet edildiğimiz üniversitelerde, festivallerde iyi tarım, vakfımız ve amacımıza yönelik konuşmalar yapıyoruz.